Serbest Çalışana Hayat Bayram mı Oluyor?

Cosmopolitan Türkiye’nin ilham verici etkinlik serisi Cosmo Rise, bu kez serbest çalışma dünyasının iyi ve bir o kadar da zorlu yönlerini masaya yatırdı. “Serbest Çalışana Hayat Bayram mı Oluyor? Tüm Açılarıyla Freelance Dünyası” başlıklı bu söyleşide, konuk koltuğunda şarap eğitimcisi Yasemin Yar oturdu. Moderatörlerimiz Cansu Çamlıbel, Ayşegül Savur ve Melis Karaca eşliğinde gerçekleşen söyleşide, çoğumuzun aklındaki o soru üzerine konuşuldu. Kariyerinde geleneksel çalışma kalıplarının dışına çıkan ve freelance modelini benimseyen Yasemin Yar, kendi deneyimleri üzerinden bu dünyanın bilinmeyen yönlerini tüm samimiyetiyle paylaştı. İşte, söyleşinin özeti...

Kendi zamanımı yönetebilmek, sevdiğim işi istediğim yerde yapabilmek paha biçilemez.

Freelance çalışmanın sunduğu en büyük avantajlardan biri özgürlük. Kendi zamanını yönetebilmek, sevilen işi istenilen yerde yapabilmek büyük bir ayrıcalık. Ancak bu özgürlük beraberinde büyük bir sorumluluk da getiriyor. Disiplin olmadan özgürlük kaosa dönüşebilir. Zaman yönetimi ve öz disiplin, freelance dünyasının en önemli iki unsuru. Bu dengeyi kurmak başta zorlayıcı olsa da zamanla alışmak mümkün.

Freelance çalışmanın en büyük dezavantajlarından biri gelir dengesizliği. Bir ay iş yoğunluğu yaşarken, diğer ay tamamen durgun geçebiliyor. Bu da finansal anlamda ciddi bir stres yaratabiliyor. Bunun yanı sıra, müşteri ilişkilerinde güven sorunu yaşanabiliyor. Doğru sözleşmeler ve net anlaşmalar bu riskleri en aza indirmenin yolları arasında.

Bir ay iş yağıyor, diğer ay kuru kalabiliyorsunuz.

Freelance dünyasında başarılı olmak için güçlü bir network oluşturmak şart. Kiminle tanıştığınız, kimi tanıdığınızdan daha önemli. Cesur adımlar atmak ve doğru insanlarla bağlantı kurmak bu süreçte kritik bir rol oynuyor. LinkedIn ve Instagram gibi sosyal medya platformları profesyonel anlamda büyük fırsatlar sunuyor. Etkili kullanıldığında, bu ağlar kariyerinize ivme kazandırabilir.

Serbest çalışma, “kendi patronun olmak” fikriyle cazip görünse de, aslında birçok farklı kişiyi memnun etme zorunluluğunu da beraberinde getiriyor. Evet, kendi işinizin başındasınız ama müşteriler, iş ortakları ve hatta sosyal medya takipçileri gibi birçok farklı paydaşın beklentilerini karşılamak zorundasınız. Özgürlük beraberinde yeni sorumlulukları da getiriyor ve bu durum zaman zaman daha fazla baskı hissettirebiliyor. Freelance çalışmak büyük bir öz disiplin, network ve finansal yönetim gerektiriyor. 

Müşteri mesajlarını gece 11’de cevaplamamayı öğrenmek de bir başarıdır.

Freelance çalışmanın sunduğu özgürlük, iş ve özel hayatın kolayca iç içe geçmesine neden olabiliyor. Bu durum başlangıçta zorlayıcı olsa da, zamanla sınır koymayı öğrenmek gerekiyor. Örneğin, müşteri mesajlarına gece geç saatlerde yanıt vermemeyi öğrenmek büyük bir başarıdır. Özellikle evden çalışanlar için iş saatlerini belirlemek ve bu saatlerin dışına çıkmamak büyük bir disiplin gerektiriyor.

Doğru Fiyatlandırma: Piyasayı iyi analiz etmek ve emeğin karşılığını istemek gerekiyor. Ucuz iş yapmak, değersiz iş yapmak anlamına geliyor.

Müşteri Beklentilerini Netleştirmek: Anlaşmazlıkların çoğu belirsiz beklentilerden kaynaklanıyor. Projeye başlamadan önce tüm detayların konuşulması büyük önem taşıyor.

Sürekli Kendini Geliştirmek: Freelance dünyasında rekabet oldukça yüksek. Değişen trendleri takip etmek ve yeni yetkinlikler kazanmak, ayakta kalmanın en önemli yollarından biri.

Kurumsal hayatta, özellikle Z kuşağının özgürlük ve esneklik talepleri, daha geleneksel yapılarla çatışabiliyor.

Kurumsal hayatta edinilen deneyimler, freelance çalışma modeline geçildiğinde büyük avantaj sağlayabiliyor. Disiplin, planlama yetisi ve profesyonellik anlayışı, serbest çalışırken de büyük katkı sağlıyor. Özellikle kriz yönetimi ve zaman planlama becerileri, freelance dünyasında başarılı olmanın anahtarları arasında.

Jenerasyonel Beklentiler ve İş Tanımları: Farklı jenerasyonların iş dünyasından beklentileri büyük ölçüde değişiyor. Y ve Z kuşağı, iş-yaşam dengesi konusunda daha hassas ve özgür çalışma ortamlarını tercih ediyor. Buna karşılık, önceki jenerasyonların iş tanımlarında daha katı kurallar ve hiyerarşik yapılar hâkim.

İletişim Tarzı ve Motivasyon Farklılıkları: Jenerasyonlar arası iletişim tarzları da farklılık gösteriyor. Genç çalışanlar hızlı geri bildirim beklerken ve doğrudan iletişimi tercih ederken, daha geleneksel jenerasyonlar hiyerarşiye daha fazla önem veriyor. Bu durum zaman zaman anlaşmazlıklara yol açabiliyor.

Freelance Çalışma Modeline Geçiş: Kurumsal hayattaki çatışmalar, özellikle genç jenerasyonlar için freelance çalışma modelini daha cazip hale getiriyor. Esnek saatler, özgürlük ve yaratıcılığı ön planda tutan freelance dünyası, geleneksel yapılar içinde sıkışmış hissedenler için bir alternatif sunuyor. Kurumsal yapılarda Z kuşağının özgürlük ve esneklik talepleriyle daha geleneksel sistemler arasındaki fark giderek belirginleşiyor.

Serbest çalışırken yaşadığınız en büyük zorluk nedir?

Benim en çok sorun yaşadığım konulardan biri: ben tek çocuğum ve bir şey talep etme, isteme konusunda sorunlarım var her şeyi kendim yapayım, kimseden yardım istemeyeyim diye düşünüyorum ve yardım isterken bunda çok zorlanıyorum. Bu reddedilme korkusu da olabilir ama zamanla öğrenerek kendi içinizdeki zorlukları aşıyorsunuz.

Yaptığınız işin bir bedeli var ve standart bir maaşla çalışan bir insan için freelance’e bu geçiş çok zor insan başladığında alacağı aralığı bilemiyor ve gelir belirsizliği çok fazla bununla nasıl başa çıktınız?

Evet, dengesizlik oluyor ama aşağı yukarı tahmin edebiliyorsunuz. Bununla başa çıkmanın en güvenli yolu sadece tek bir projeye bağlı olmamak ve bir kaç projeyle ilgilenmek olabilir.

Kendinizin hem patronu hem çalışanı olmanın zorluğu nedir?

Benim en çok zorlandığım müşteri yakalamak, kendi pazarlamamı yapmak ve sosyal medyamı yönetmekti. Kendi patronunuz olduğunuz için bir sürü iş yapmak zorunda kalıyorsunuz, yapmak istemediğiniz işleri de kendiniz yapmak zorundasınız. Özellikle başlarda bir ekibiniz olmadığında kendi kendinizin ekibi oluyorsunuz.

Bu geliştirici bir süreç mi? Zaman mı çalıyor?

Cevap: Geliştiriyor çünkü farklı yönlerinizi, yeteneklerinizi keşfediyorsunuz, title’ınız ve görev sorumluluğunuz olmadan onu yapacak tek kişi siz olduğunuz için bir işi yapmak zorunda kalınca sıkı sıkıya çalışıyorsunuz.

Serbest çalışanan insalar olarak sürekli reddedilmek ve 5 iş yapıyorsam 25 kere reddediliyorum, çalışma saati yok, fikirler çalınabiliyor bununla nasıl baş ediliyor?

Bir şey sırf popüler diye ona yönelmemek lazım, yapıcağınız işin ilgi alanınız olması çok önemli; konuya, işe, ücretlendirmeye bile daha hakim oluyorsunuz.

Ben çalışırken kafamı kaldırdığımda yanımda birileri olsun istiyorum, tek başıma olduğumda eksik hissediyorum, insanlarla çalışmak beni besleyen bir şey sizin için bu nasıl?

Ben bireysel çalışmaya daha yatkın bir insanım dolayısıyla dış faktörlerden çalışırken çok etkilenebiliyorum, cesaretim kırılabiliyor, kendi başıma çalışıp inandığım gibi ilerlemeyi tercih ediyorum.

Cosmo Rise etkinlikleri ilham vermeye, güçlendirmeye ve yeni perspektifler sunmaya devam ediyor. Bir sonraki etkinlikte görüşmek üzere. Öptük!